Οι αισθήσεις, η έννοια του “nudging” και πως αυτό δεν χρησιμοποιείται μόνο στη βιομηχανία των τροφίμων.
pexels
Δύσκολο πράγμα οι αποφάσεις, έτσι;
Από τη μία ξέρεις με βεβαιότητα πως μια βελτίωση στις διατροφικές σου επιλογές θα σε βοηθήσει, και από την άλλη έχεις σίγουρα βρεθεί κάποια στιγμή της ζωής σου στο δίλημμα του πώς να τρως καλά φροντίζοντας το σώμα σου, αλλά παράλληλα και πως να αντισταθείς σε πειρασμούς που διατροφικά γνωρίζεις πως είναι ακατάλληλοι.
Η αλήθεια είναι πως το μυαλό μας μπερδεύεται εύκολα όταν έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα στο τι “πρέπει” και τι δεν “πρέπει” να φάμε. Οι επιρροές στις διατροφικές μας συνήθειες είναι πολλές, και πιστεύω πως σε ένα μεγάλο βαθμό ξεκινούν από το τι θα επιλέξεις να αγοράσεις ως καταναλωτής. Η βιομηχανία των τροφίμων το γνωρίζει αυτό, και χρησιμοποιεί διάφορα “εργαλεία” ώστε να σε κατευθύνει προς την αγορά συγκεκριμένων προϊόντων.
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε πώς μπορούμε να προωθήσουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας διατροφικές επιλογές που θα μας κάνουν καλό, χρησιμοποιώντας ό,τι ακριβώς χρησιμοποιεί και το αισθητηριακό μάρκετινγκ – τις ίδιες μας τις αισθήσεις.
pexels
Τι εννοούμε με τον όρο “nudging”;
Πρώτη φορά άκουσα για το “nudging” στο πανεπιστήμιο. Μελετούσαμε τότε το πώς χρησιμοποιούνται τα λεγόμενα “healthy nudges” στην βιομηχανία των τροφίμων, στις υπερεσίες εστίασης και ούτε καθεξής ώστε να δωθεί το σωστό “σπρώξιμο” στον καταναλωτή να επιλέγει τα επιθυμητά προϊόντα.
Στο nudging λοιπόν, μιλάμε ουσιαστικά για την επιστήμη που μελετά τις γνωστικές, κοινωνικές και συναισθηματικές επιρροές στην συμπεριφορά μας και στις επιλογές μας. Τo nudging μελετάται από τον κλάδο των συμπεριφορικών οικονομικών (behavioural economics). Στα ελληνικά θα μπορούσαμε να το πούμε ως κάποια ”ώθηση”.
Σύμφωνα με τις αρχές του nudging, έχουμε μια παρέμβαση η οποία έχει σαν στόχο να προσανατολίσει τις επιλογές του καταλωτή, χωρίς όμως να επηρεάσει τις συμπεριφορές του και χωρίς να χρησιμοποιεί οικονομικά κίνητρα. Ουσιαστικά εσύ ως ο καταναλωτής, διατηρείς την ελευθερία επιλογής τον προϊόντων στο καλάθι σου. Φυσικά η συγκεκριμένη παρέμβαση έχει τη θετική αλλά και την αρνητική της πλευρά, ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο χρησιμοποιείται. Καθώς πιστεύω πως αυτό είναι ένα υπέροχο θέμα/συζήτηση- debate από μόνο του, δεν θα επεκταθούμε περεταίρω σε αυτό το άρθρο.
Όσο λοιπόν μελετούσα περισσότερο το nudging και παράλληλα το ενδιαφέρον μου για τις αισθήσεις και το φαγητό μεγάλωνε, αναρωτήθηκα αρκετές φορές εάν και πώς θα μπορούσαμε εμείς οι ίδιοι να δίνουμε αυτή την ώθηση στον εαυτό μας, ώστε να τρώμε πιο υγιεινά, όπως ακριβώς η βιομηχανία την χρησιμοποιεί για να επηρεάσει τις δικές μας αγοραστικές μας συμπεριφορές.
Πώς δηλαδή, εάν χρησιμοποιήσουμε συνειδητά κάποια “κόλπα” στο περιβάλλον μας, θα παίρνουμε καλύτερες διατροφικές αποφάσεις χωρίς να το πολυσκεφτόμαστε και θα μειώνουμε τις πιθανότητες για κάποιο “παραστράτημα”. Τουλάχιστον στον ελεγχόμενο χώρο του σπιτιού μας, και κατά συνέπεια και στις επιλογές μας όταν τρώμε έξω.
pexels
Πώς βοηθούν οι αλλαγές στο περιβάλλον μου ώστε να με ωθήσω να τρώω πιο υγιεινά;
Το να χρησιμοποιήσεις μεθόδους nudging σε βοηθά να παρατηρήσεις τον ίδιο σου τον εαυτό και την συμπεριφορά σου ως προς το φαγητό. Σταδιακά αρχίζεις να έχεις περισσότερη επίγνωση του πώς μικρά πράγματα στο περιβάλλον σου επηρεάζουν καθημερινά τις αποφάσεις σου γύρω από το φαγητό, και σταδιακά σε βοηθά να ανακτήσεις τον έλεγχο της σχέσης μυαλού-φαγητού.
Να ξέρεις πως το nudging δεν έχει να κάνει με αυστηρό αυτοέλεγχο ή άλλους περιορισμούς. Ουσιαστικά διευκολύνεις λίγο παραπάνω αυτό που θέλεις να κάνεις, και δυσκολεύεις εκείνο που δεν θέλεις (ή δεν πρέπει) να κάνεις. Όταν είσαι διχασμένη/-ος ανάμεσα σε αντικρουόμενες παρορμήσεις, όπως το να φας άλλο ένα γλυκό γιατί σε έπιασαν λιγούρες και να μην το φας γιατί η πρόσθετη ζάχαρη δεν θα σου κάνει καλό, είναι αλήθεια πως δεν ενεργείς πάντα προς το συμφέρον σου.
unsplash
Μάτια: Πόσο σημαντικό είναι το οπτικό ερέθισμα στην επιλογή του τι θα φάω;
Για να σου δώσω ένα παράδειγμα.
Εάν δεν το γνωρίζεις ήδη, να ξέρεις πως η θέση του κάθε τροφίμου στα σούπερ μάρκετ δεν είναι καθόλου τυχαία. Έχεις παρατηρήσεις πως τα ράφια με τα προϊόντα σε έκπτωση βρίσκονται συνήθως κοντά στην είσοδο του καταστήματος; Αυτό που βλέπεις πρώτο επηρεάζει σημαντικά και τις υπόλοιπες αγορές σου σύμφωνα με έρευνες. Επίσης αναρωτιέμαι, τι πράγμα και αυτό με τις μίνι σοκολάτες και τα γλυκάκια τσέπης στο ύψος των ματιών στο διάδρομο του ταμείου; Είναι μικρά, είναι οικονομικά, έχεις κουραστεί από τα ψώνια και ξαφνικά βρίσκονται στη στοίβα με τα υπόλοιπα ψώνια σου. Έτσι, πείθεσαι με διακριτικό τρόπο να κάνεις μια συγκεκριμένη επιλογή, χωρίς να το συνειδητοποιείς.
Και πως μπορώ να χρησιμοποιήσω οπτικά ερεθίσματα που λειτουργούν θετικά σε εμένα την ίδια/τον ίδιο;
Πάμε να δούμε..
Διάβασε την συνέχεια στο http://foodchaos.gr/
Σας άρεσε το άρθρο; Μοιραστείτε το!
