3–5 minutes

Κλιματικά καταφύγια στις πόλεις, τα οφέλη για ανθρώπους και περιβάλλον

Στη σημερινή εποχή, λόγω της κλιματικής αλλαγής παρατηρούνται όλο ένα και συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα ανά τον κόσμο. Τους καλοκαιρινούς ιδίως μήνες, η άνοδος της θερμοκρασίας επιφέρει έντονους καύσωνες και ξηρασίες. Παράλληλα, τους χειμερινούς μήνες παρατηρούνται έντονες βροχοπτώσεις και αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες.

Κυρίως όμως, τα κλιματικά καταφύγια αξιοποιούνται τους θερινούς μήνες. Έτσι, είναι επιτακτική η ανάγκη των ανθρώπων να προστατευτούν από αυτά τα θερμικά κύματα, σε δροσερά μέρη. Παρόλα αυτά, εξαιτίας την ενεργειακής φτώχιας, αρκετοί άνθρωποι δεν έχουν της ευχέρεια να ανακουφιστούν από αυτές τις συνθήκες ούτε στα ίδια τους τα σπίτια.

Συνεπώς, τα κλιματικά καταφύγια έρχονται να δώσουν μια λύση και να μετατρέψουν τις πόλεις πιο φιλικές και ανθεκτικές σε αυτές τις θερμοκρασίες.

Τι είναι τα κλιματικά καταφύγια;

Τα κλιματικά καταφύγια είναι κάποιοι ειδικά διαμορφωμένοι χώροι, οι οποίοι είναι διαθέσιμοι να φιλοξενήσουν ένα ευρύ κοινό, κυρίως κατά τη διάρκεια πολύ υψηλών θερμοκρασιών.

Αυτά τα καταφύγια μπορεί να αποτελούνται από:

  • δημόσια πάρκα

  • πολιτιστικά κέντρα

  • βιβλιοθήκες

  • σχολεία

  • άλλους διαθέσιμους δημόσιους χώρους

Οι χώροι αυτοί προσφέρουν μια δροσερή όαση σε όσους την έχουν ανάγκη. Με αυτόν τον τρόπο, οι πόλεις προσπαθούν να οχυρωθούν ενάντια στις θερμικές προκλήσεις, εξασφαλίζοντας μια διέξοδο στους πολίτες τους. [1]

Ποια είναι τα οφέλη που δημιουργούνται από τα κλιματικά καταφύγια;

Τα κλιματικά καταφύγια και γενικότερα οι χώροι πρασίνου προσφέρουν αρκετά οφέλη για την υγεία και την προστασία των ανθρώπων τις καυτές μέρες του καλοκαιριού. Τα πιο σημαντικά είναι τα ακόλουθα:

  • Καταγραφή χαμηλότερης θερμοκρασίας

Αυτά τα καταφύγια είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να βοηθάνε στην πτώση της θερμοκρασίας συγκριτικά με τις εξωγενείς και γύρω θερμοκρασίες, δημιουργώντας το δικό τους μικροκλίμα.

  • Ελάττωση κατανάλωσης ενέργειας

Σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι απαραίτητη η χρήση ηλεκτρικής ενέργειας ή κάποιας άλλης μορφής ενέργειας, όπως για παράδειγμα με την τοποθέτηση σκίαστρων. Επιπλέον, οι πολίτες που επωφελούνται από αυτά τα καταφύγια δεν σπαταλάνε ενέργεια για ιδιοχρησία, όπως η χρήση κλιματιστικού.

  • Περιορισμός της θνησιμότητας των ευάλωτων ομάδων

Δυστυχώς, λόγω των σφοδρών καιρικών φαινομένων, πολλές φορές άτομα από ευπαθείς ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, μπορούν να χάσουν ακόμα και τη ζωή τους.

  • Αύξηση του αισθήματος του «ανήκειν»

Οι άνθρωποι νιώθουν ότι η πολιτεία τους υπολογίζει και μεριμνά για την προστασία τους. Παράλληλα, σε αυτούς τους χώρους προάγεται η κοινωνικοποίηση και η ευημερία.

Παραδείγματα ευρωπαϊκών πόλεων

Βλέποντας την εφαρμογή στην πράξη, αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις έχουν δημιουργήσει ειδικά διαμορφωμένους χώρους οι οποίοι λειτουργούν ως κλιματικά καταφύγια.

Βαλένθια

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Βαλένθια, η οποία έχει ένα δίκτυο 18 κλιματικών καταφυγίων. Το δίκτυο περιλαμβάνει δημόσια κτήρια, βιβλιοθήκες, μουσεία, γραφεία και άλλους χώρους. Όλα αυτά τα σημεία είναι διαθέσιμα σε ειδικά διαμορφωμένο χάρτη, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα στους κατοίκους της πόλης. [2]

https://eu-mayors.ec.europa.eu/sites/default/files/2025-06/valencia%20climate%20shelter.png?utm_source=chatgpt.com

https://offloadmedia.feverup.com/valenciasecreta.com/wp-content/uploads/2023/08/13122046/bibliotecas-valencia-1024x683.jpg?utm_source=chatgpt.com
https://lp-cms-production.imgix.net/2024-07/parque-central-valencia-Blake-Horn-A7402836.jpg?auto=format%2Ccompress&fit=crop&h=810&q=72&w=1440&utm_source=chatgpt.com

Παρίσι 

Το Παρίσι καταπολεμά την ακραία ζέστη με μαζικές δενδροφυτεύσεις, υποστηρίζοντας ότι τα δέντρα αποτελούν τα πιο αποτελεσματικά φυσικά κλιματιστικά. Σε σημεία όπου δεν είναι δυνατή η φύτευση δέντρων, εγκαθιστούν ψεκαστήρες νερού και κατασκευές σκίασης. Μάλιστα, στον Σηκουάνα κατασκεύασαν χώρους κολύμβησης ώστε οι κάτοικοι να μπορούν να δροσιστούν. [3]

https://assets.bwbx.io/images/users/iqjWHBFdfxIU/i0BF9Fil6pOw/v1/-1x-1.webp?utm_source=chatgpt.com
https://cdn.ksltv.com/ksltv/wp-content/uploads/2024/07/AP24210659529169-scaled-e1722360965525.jpg?utm_source=chatgpt.com
https://d3i6fh83elv35t.cloudfront.net/static/2025/08/2025-07-05T124847Z_1891703006_RC2BGFAZ5BQ2_RTRMADP_3_FRANCE-SEINE-1024x683.jpg?utm_source=chatgpt.com

Ελλάδα

Στην Ελλάδα έχουν δημιουργηθεί μικρά πάρκα τσέπης στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις, όπως η Λάρισα. Επίσης, στην Αθήνα λειτουργούν ειδικές κλιματιζόμενες αίθουσες και λέσχες φιλίας. Παράλληλα, ειδικοί επισημαίνουν πως θα μπορούσαμε να επωφεληθούμε από τη μετατροπή των σχολικών αυλών και από τη δημιουργία ενός νέου πράσινου αστικού σχεδιασμού. [4]

https://www.greeknewsagenda.gr/wp-content/uploads/sites/2/2021/06/Kolonos2-1000x640.jpg?utm_source=chatgpt.com
https://www.greece-is.com/wp-content/uploads/2015/12/ATH_GREEN_ATHENS_05.jpg?utm_source=chatgpt.com
https://assets.bwbx.io/images/users/iqjWHBFdfxIU/imMBcH_J6pHU/v0/1200x984.jpg?utm_source=chatgpt.com

Πώς μπορούμε εμείς οι ίδιοι να δημιουργήσουμε ένα κλιματικό καταφύγιο;

Το κύριο ερώτημα είναι πώς μπορούμε εμείς οι ίδιοι, σε ατομικό επίπεδο, να δράσουμε για τη δημιουργία κλιματικών καταφυγίων. Όλοι μπορούμε να συνεισφέρουμε με τον τρόπο μας για ένα συλλογικό αποτέλεσμα, που θα υποστηρίξει την κοινωνία, θα προστατεύσει το περιβάλλον και θα αναβαθμίσει τον χώρο γύρω μας.

Πρακτικές ιδέες:

  • Τοποθέτηση φυτών σε μπαλκόνια και αυλές
    Προσφέρουν δροσιά, σκίαση, φιλτράρισμα του αέρα και μειώνουν τη θερμοκρασία.
  • Εκμετάλλευση της ταράτσας για δημιουργία κήπου
    Κάθε πολυκατοικία ή μονοκατοικία διαθέτει μια ταράτσα. Με συνεννόηση με τους γείτονες, μπορεί να δημιουργηθεί ένας μικρός κοινός κήπος.
  • Χρησιμοποίηση ψυχρών υλικών
    Ανοιχτόχρωμα και ψυχρά υλικά αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία και δεν απορροφούν θερμότητα.
  • Δημιουργία πάρκου τσέπης
    Σε συνεργασία με τοπικές ομάδες ή τον δήμο, μπορεί να δημιουργηθεί ένα μικρό πάρκο που ωφελεί ολόκληρη τη γειτονιά.
  • Συμμετοχή σε πράσινες δράσεις
    Δενδροφυτεύσεις, καμπάνιες ευαισθητοποίησης, καθαρισμοί κοινόχρηστων χώρων και δημιουργία λαχανόκηπων.
  • Απαίτηση χώρων πρασίνου από τον δήμο
    Διεκδίκηση δημόσιων χώρων πρασίνου και υποδομών δροσιάς για τη συλλογική ευημερία.

Εάν βρήκατε ενδιαφέρον αυτό το άρθρο, μοιραστείτε το!

Τα λέμε σύντομα σε ένα επόμενο άρθρο, έως τότε περιμένουμε με ανυπομονησία τα σχόλια σας!

Green mind, pure soul

Πηγές:

[1] https://www.creaf.cat/en/articles/what-are-climate-shelters 

[2] https://climaienergia.com/es/red-de-refugios-climaticos-de-valencia/

[3] https://www.kathimerini.gr/k/travel/563779417/parisi-stoys-50-c-ti-kanei-gia-toys-kaysones-poy-to-paralyoyn/ 

[4] https://www.cityofathens.gr/wp-content/uploads/2022/08/schedio-gia-tin-klimatiki-allagi-9-6-2022.pdf

Photos:

https://www.kathimerini.gr/k/travel/563779417/parisi-stoys-50-c-ti-kanei-gia-toys-kaysones-poy-to-paralyoyn/https://www.paris.fr

climaienergia.com/es/red-de-refugios-climaticos-de-valencia

Click to access schedio-gia-tin-klimatiki-allagi-9-6-2022.pdf

Σας άρεσε το άρθρο; Μοιραστείτε το!

AI Magic Assistant

Hello! 👋 How can I help you?