Τα δασικά είδη δέντρων, θάμνων και αρωματικών φυτών είναι απαραίτητα στοιχεία για τη διαμόρφωση ενός κήπου ή πάρκου, γιατί πέραν της αισθητικής συνεισφοράς στο σύνολο, προσφέρουν πλήθος άλλων ευεργετικών λειτουργιών (π.χ. αύξηση της βιοποικιλότητας, αναψυχή, τροφή, διαμόρφωση μικροκλίματος, κ.α.).
Αρκετοί είναι αυτοί που προβληματίζονται με το ποια είδη θα πρέπει να επιλέξουν για τον κήπο, το κτήμα τους ή ακόμη και για δημόσιους χώρους. Η απάντηση είναι απλή, η ελληνική χλωρίδα είναι τόσο πλούσια που μπορεί να προσφέρει πολλές επιλογές. Διαλέγουμε, λοιπόν, είδη αυτοφυή, είδη που με απλά λόγια έχουν εξελιχθεί στην περιοχή και είναι προσαρμοσμένα στις οικολογικές συνθήκες του τόπου. Άλλωστε, η χρήση τέτοιων ειδών για φύτευση βοηθά στη διατήρηση της εθνικής φυσικής κληρονομιάς.
Ένα επαναλαμβανόμενο λάθος
Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι δεν πρέπει να αλλοιώνουμε τη φυσιογνωμία μιας περιοχής. Κυρίως κατά τα προηγούμενα χρόνια, αλλά ακόμη και στις μέρες μας, οι φυτεύσεις είτε σε δημόσιους χώρους είτε σε ιδιωτικούς γίνονταν κατά βάση ανάλογα με τα είδη και την ποσότητα που μπορούσε να διαθέσει το φυτώριο που επισκεπτόμασταν και όχι τι πρέπει να ψάξουμε και να ζητήσουμε μέσα σ αυτό. Τα πάρκα, οι δρόμοι και οι κήποι γέμισαν με ξενικά είδη φερμένα από όλες τις γωνιές του κόσμου. Κι έτσι χρησιμοποιήθηκαν ακακίες, φοινικόδεντρα, ξένα είδη δρυός, σφενδάμου, το μπούζι (Carpobrotus edulis) κ.α.
Επιλογή ειδών
Και φτάνουμε στο δύσκολο κομμάτι, ιδανικά θα πρέπει να επιλέξουμε ένα είδος δέντρου ή θάμνου το οποίο να είναι ανθεκτικό στις ασθένειες, στα έντομα, στη ξηρασία και στους ανέμους. Να έχει ελκυστική μορφή, μεγάλης διάρκειας ανθοφορία, να μην παράγει αυτό το λευκό χνούδι κατά τη διάρκεια της άνοιξης (ιπτάμενοι σπόροι), να αναπαράγεται βλαστικά και να είναι ανθεκτικό στις πληγώσεις. Οι παράμετροι που αναφέρθηκαν είναι πολλοί για την επιλογή ενός είδους;
Κι όμως, όλα αυτά τα βρίσκουμε με την επιλογή ειδών αυτοφυών. Τα φυτά που αποτελούν τη φυσική βλάστηση της περιοχής μας είναι άριστα προσαρμοσμένα στις ασθένειες και προσβολές και μπορούν και αναπτύσσονται σε κλίμα και έδαφος γνώριμο. Συν τοις άλλοις το σημείο φύτευσης θα γίνει μια συνέχεια του φυσικού περιβάλλοντος διατηρώντας τη φυσιογνωμία της περιοχής και δημιουργώντας νέες θέσεις για την άγρια ζωή, κυρίως την πτηνοπανίδα.
Προτεινόμενα είδη
Κατά καιρούς οι Λημνιοί έχουμε δεχτεί αρκετά πειράγματα για τη βλάστηση του νησιού μας. Και ναι μπορεί να μην έχουμε εκτεταμένες δασικές εκτάσεις, αλλά όποιος νομίζει ότι δεν έχουμε αρκετά δασικά είδη τότε σίγουρα δεν έχει εξερευνήσει όσο καλά νομίζει το νησί.
Από τη φυσική βλάστηση λοιπόν, μπορούμε να επιλέξουμε είδη όπως: το Κυπαρίσσι (Cupressus sempervirens) , η Λεύκη η μαύρη (Populus nigra), η Καρυδιά (Juglans regia), το Πουρνάρι (Quercus coccifera), η Βαλανιδιά (Quercus ithaburensis ssp. macrolepis), η Φτελιά (Ulmus minor), η Μουριά (Morus nigra or Morus alba), η Τρικοκκιά (Crataegusoxyacantha), η Τζιτζιφιά (Elaeagnus angustifolia), η Ελιά (Olea europaea), η Ροδιά (Punicagranatum), η Συκιά (Ficus carica), η Δάφνη (Laurus nobilis), ο Πλάτανος (Platanus orientalis), η Βυσσινιά (Prunus cerasus), η Αμυγαλιά (Amygdalus communis), ο Σχίνος (Pistacia lentiscus), η Κουτσουπιά (Cercis siliquastrum), και η Χαρουπιά (Ceratonia siliqua). Από αρωματικά κάποιες επιλογές είναι η λεβάντα, το θυμάρι και το δεντρολίβανο.
Καλές φυτεύσεις!!
Φώτω Φ. Κόνσολα, Δασοπόνος –Περιβαλλοντολόγος, M.Sc.
Επισκεφθείτε το Lemnos Nature για περισσότερα άρθρα με θέμα την χλωρίδα και πανίδα της Λήμνου!
